Jeden z wójtów zadłużonej gminy kilka dni temu w rozmowie ze mną na temat pozyskiwania środków unijnych nie tracąc humoru powiedział tak: „Braliśmy wszystko co się ruszało i wygląda na to, że przeinwestowaliśmy". Przez kilka lat ze zdumieniem obserwowałem jak moi koledzy wójtowie „rzucali" się na unijne środki jak dzieci na pomarańcze w PRL-u, realizując inwestycje nie do końca przemyślane i potrzebne. Po to, żeby przypodobać się swoim wyborcom i wygrać kolejne wybory, lekką ręką zaciągają kolejne pożyczki tłumacząc „jakoś tam będzie". Ze swoistym „hura-optymizmem" buduje się place zabaw w małych miejscowościach, w których nie ma dzieci czy budynki szkół, które za chwile trzeba będzie likwidować. Nic więc dziwnego, że media ciągle podają, przykłady wybudowanych lotnisk, z których nikt nie korzysta, krytych pływalni i aquaparków w miejscach gdzie nie ma dostatecznie ciepłej wody geotermalnej i na utrzymanie, których samorządy nie mają środków. Wyjątkowo kuriozalna sytuacja miała miejsce w Szklarskiej Porębie gdzie zmodernizowano tory kolejowe, była wielka feta z udziałem znanych polityków, a po dwóch tygodniach okazało się, że pociągi po tych torach nie mogą jeździć ze względu na niebezpieczeństwo zawalenia się wiaduktu, którego teraz nikt nie chce remontować. Uważam, że w sytuacji kiedy mamy możliwości pozyskania środków zewnętrznych, zaciąganie pożyczek jest zasadne, natomiast zadłużanie gminy dla realizacji inwestycji tylko i wyłącznie z własnych środków lub na bieżącą działalność sprowadza się tylko i wyłącznie do odroczenia w czasie „katastrofy finansowej", która musi nastąpić. Na tle tych wszystkich problemów z jakimi borykają się samorządy, nasza gmina wypada wyjątkowo dobrze. Dobrze ponieważ należymy do tych nielicznych szczęśliwców, którzy z jednej strony nie maja żadnego zadłużenia, a z drugiej gmina realizuje wiele inwestycji potrzebnych do rozwoju turystyki i poprawy warunków bytowych mieszkańców.
   W minionym roku realizowaliśmy wiele inwestycji i zadań polegających na bezpośredniej poprawie warunków życia mieszkańców w tym są takie, których wartość przekracza trzy miliony złotych, ale również i zadania wartościowo może i niewielkie, ale definitywnie rozwiązujące nabrzmiałe od wielu lat problemy, które często były odkładane na lepsze czasy. Dla Przypomnienia publikujemy pewnego rodzaju podsumowanie naszych dokonań w ostatnim czasie. Przedstawimy je w podziale na miejscowości, ponieważ, gdy zechcemy posiłkować się tekstem artykułu łatwo będzie można odszukać interesujący nas temat. Informacje zawarte w artykule są rzetelne i prawdziwe, i dlatego nie będziemy musieli zasłaniać się brakiem wiedzy, czy słabą pamięcią, co najwyżej ponarzekamy, że to nie tu, albo nie tak. Bo to, że lubimy ponarzekać, to nasza narodowa cecha. Mimo wszystko, należy się cieszyć, że interesujemy się sprawami publicznymi, nawet wówczas gdy ocena naszych poczynań bywa negatywna. A tak często bywa, ponieważ nie posiadamy określonej i dostatecznej wiedzy, co do okoliczności podejmowanych działań, możliwości pozyskania wsparcia finansowego w danym czasie czy chociażby hierarchii potrzeb jak i kolejności wykonywania poszczególnych prac. Takie ujęcie tematu jest okazją, aby przez pryzmat działalności gospodarczej spojrzeć na gminę jako pewną całość, wspólnotę mieszkańców żyjących na tym terenie, z ich potrzebami jak również możliwościami. Rozpoczniemy od miejscowości Oseredek, w której najważniejszą inwestycją jest „Budowa Budynku Muzeum Pożarnictwa". Inwestycja obecnie jest w stanie surowym zamkniętym. Całkowity koszt budowy to kwota 918 tys. 610 zł 87 gr i zostanie oddana do użytku w 2014 roku. Na tą inwestycję nasza gmina pozyskała dofinansowanie z funduszy europejskich w wysokości 500 000 zł. Wyremontowano drogę gruntową z Oseredka do Majdanu Sopockiego oraz przeprowadzono remont świetlicy polegający na wymianie najbardziej zniszczonych otworów okiennych i drzwiowych. W Nowinach oddano do użytku nowy wodociąg wraz z przyłączami oraz rozbudowano stację wodociągową ze zbiornikami wyrównawczymi. Koszt tej inwestycji to kwota 1 245 750 zł i na ten cel również pozyskano środki unijne. Wyremontowano most w drodze Nowiny – Hamernia oraz wybudowano parking na kilka miejsc postojowych przy peronie kolejowym. „Zagospodarowanie terenów wokół zalewu w miejscowości Majdan Sopocki Pierwszy i Majdan Sopocki Drugi do celów turystyczno – wypoczynkowych" jest największą obecnie prowadzoną inwestycją gminną. Inwestycja ta ze względu na duże koszty, które zamkną się kwotą 3 154 310 zł została zaplanowana i jest realizowana w cyklu dwuletnim. Staraniem gminy wsparcie finansowe w postaci środków unijnych w tej inwestycji to kwota 2 344 589,50 zł . Przy drodze powiatowej wybudowano zatokę autobusową, na wysokości świetlicy oraz ustawiono dwie wiaty przystankowe. Przy szkole wybudowano mini amfiteatr, który będzie wykorzystywany na zajęcia i uroczystości szkolne w okresie wiosenno – letnim. Usunięto pnie i zniwelowano kilkuset metrowy odcinek drogi gminnej za kwotę 17 835 zł. W miejscowości Ciotusza Stara rozebrano budynki magazynowe i garaże po zlikwidowanym Kółku Rolniczym, a teren uprzątnięto i wyrównano, zasiano trawę i ustawiono wiatę stadionową, której zadaniem jest ochrona przed deszczem. Od drogi teren odgrodzono płotem metalowym oraz wybudowano parking samochodowy dla osób korzystających z powstającego wiejskiego terenu rekreacyjnego. Na to zadanie w sumie wydano prawie 50 000 zł. W Ciotuszy Nowej w tym roku, dokonano wymiany pokrycia dachowego z eternitu na blachę na budynku Świetlicy Wiejskiej za kwotę 69 tys. 506 zł, 22 gr. Wyremontowano odcinek drogi powiatowej (nowy asfalt) oraz zakupiono i zamontowano po obu stronach bariery stalowe na zjeździe z drogi powiatowej na gminną nad skarpą z przepustem. W Łuszczaczu wspólnie z Powiatem wyremontowano odcinek ok. 900 m drogi powiatowej w postaci nowej nakładki asfaltowej. Za kwotę 55 000 zł wymieniono pokrycie dachowe na Świetlicy Wiejskiej, odnowiono część elewacji wraz z dociepleniem budynku oraz wymieniono część otworów okiennych. Ze względu na pogarszające się warunki atmosferyczne, dokończenie remontu nastąpi wiosną. Wykonano nową studnię na ujęciu wody za kwotę prawie 50 000 zł . Na potrzeby gminy zakupiono działkę z przeznaczeniem na drogę gminą prowadzącą w kierunku Wapielni. W miejscowości Łasochy wymieniono otwory okienne w budynku Świetlicy Wiejskiej. W Grabowicy również dokonano wymiany okien w budynku gminnym, w którym mieszczą się Warsztaty Terapii Zajęciowej za kwotę 6 000 zł i w Szkole za 10 000 zł . Zakupiono wiatę przystankową, która zostanie ustawiona przy wiejskim terenie rekreacyjnym, na którym sukcesywnie ustawiane są urządzenia do placu zabaw i rekreacji. Wykonano również schody do pomieszczeń świetlicy. Z uwagi na niskie temperatury, schody zostaną obłożone płytkami na wiosnę. Natomiast w Kunkach sfinansowano remonty za kwotę ponad 10 000 zł w budynku Świetlicy Wiejskiej polegające na wymianie części okien oraz budowie kominka do ogrzewania pomieszczeń. Zlecono wykonanie dwóch bram garażowych za kwotę 5 400 zł. W miejscowości Łosiniec przeprowadzono remont 750 m odcinka drogi asfaltowej w kierunku Maził oraz na odcinku 900 m Łosiniec-Zawadki, wybudowano chodnik ok. 500 m² przy drodze powiatowej oraz parking przy cmentarzu wojskowym. Wymienione zostały otwory okienne na pierwszej kondygnacji w budynku szkoły. Wybudowano również stylową wiatę przystankową przy trasie Susiec – Tomaszów. W Wólce Łosinieckiej wymieniono część otworów okiennych w Świetlicy Wiejskiej. Zakupiono i ustawiono wiaty przystankowe jedną przy drodze gminnej a dwie przy drodze powiatowej. W miejscowości Paary Wymieniono pokrycie dachowe na budynku Świetlicy Wiejskiej za kwotę 60 800 zł . W Hucie Szumy wykonano pogłębienie rowu odprowadzającego wody opadowe i roztopowe na odcinku ok. 100 m, oraz zakupiono materiały budowlane, które zostały wbudowane przez mieszkańców w remontowaną świetlicę. Wykonano nowe oświetlenie uliczne w miejscowości Rybnica za kwotę 44 218, 97 zł, a także zakupiono i ustawiono dwie wiaty przystankowe. Długo oczekiwaną inwestycją w Suścu była budowa drogi gminnej z chodnikami, w (ul. Piaskowej i Słonecznej). Cała wartość zadania zamknęła się kwotą 504 047 70 zł, w tym 5 000 zł dofinansowania z Powiatu Tomaszowskiego i 243 518 zł z Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie w ramach NPPDL. Wybudowano kolejny odcinek drogi asfaltowej w Suścu ul. Zagóra za kwotę 70 600 zł z czego 40 000 zł dofinansowanie otrzymaliśmy z Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie. Przeprowadzono również kapitalny remont budynku Świetlicy Wiejskiej za kwotę 90 000 zł. Wybudowano nowe ogrodzenie przy Zespole Szkół Publicznych oraz nowe schody do budynku Gminnego Ośrodka Kultury. Zakupiono scenę mobilną do organizacji imprez plenerowych, nagłośnienie, stoły i ławy biesiadne oraz namioty, wszystko z dofinansowaniem z budżetu Unii Europejskiej w wysokości 67 500 00 zł. Zakupiono i urządzono plac zabaw w sąsiedztwie GOK-u. Dzięki pozyskanym środkom unijnym wzbogaciliśmy się też o kolejną atrakcję turystyczną w postaci Wieży Widokowej wraz z parkingiem i terenem do wypoczynku za kwotę 280 tys. 720 zł, 62 gr. Zlokalizowano ją na jednym ze wzniesień okalających miejscowość od strony północnej, do której również wybudowano odcinek ok. 300 m² chodnika przy drodze powiatowej. Wykonano odwiert studni głębinowej (piezometr) na wysypisku odpadów. Uregulowano stan prawny drogi - łącznika ul. Długiej z Kolejową poprzez zakup działki. Sumując, na wspólne inwestycje z Powiatem Tomaszowskim na terenie gminy przy drogach powiatowych w postaci nowych nawierzchni asfaltowych i chodników przeznaczyliśmy kwotę 667 795, 79 zł z czego 463 795, 79 zł przeznaczono na budowę nawierzchni asfaltowych, 182 000 zł na budowę chodników, a 22 000 zł dofinansowanie do opracowania nowych projektów na modernizację drogi Susiec – Rebizanty wraz z budową ścieżki rowerowej i parkingu. Dokonano zakupu klińca i niesortu oraz wykonano remonty dróg o nieutwardzonej nawierzchni na terenie gminy we wszystkich sołectwach na kwotę 135 000 00 zł. W roku 2013 w sumie zlecono ustawienie 13 nowych wiat przystankowych za kwotę 40 000 zł.
   Najbliższy okres tuż po Nowym Roku, będzie równie pracowity ze względu na trwające przygotowania do kolejnych inwestycji jakimi będą „Budowa kanalizacji w Rybnicy", której koszt szacuje się w kwocie 1 212 449 zł, na którą również staraniem gminy pozyskaliśmy dofinansowanie z budżetu Unii Europejskiej. Kolejną długo oczekiwaną inwestycją będzie „Budowa Mostu na rzece Tanew wraz z przebudową drogi" w Hucie Szumy w kierunku Paar, na którą otrzymamy dofinansowanie z Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych, (z tzw. Schetynówek), gdzie wartość kosztorysowa inwestycji to blisko 2 000 000 zł z czego dofinansowanie może wynieść ok. 1 000 000 zł (wniosek został sklasyfikowany na 6 miejscu na ponad 80 złożonych i został zakwalifikowany jako jeden z 7 do realizacji). Zechcemy okres zimy przeznaczyć na procedury przetargowe w celu wyłonienia wykonawców tych robót. Warto również wspomnieć, że mamy już zagwarantowane środki na Remont Świetlicy Wiejskiej w Majdanie Sopockim. Po wielu staraniach, w końcu, przeszedł wniosek na budowę placu zabaw za kwotę 34 000 zł przy Szkole Podstawowej w Łosińcu. Na projekt „Na nas nie ma mocnych" wyrównywanie szans edukacyjnych w szkołach w Majdanie Sopockim i Łosińcu, pozyskano dofinansowanie na ten rok w wysokości 172 824 23 zł z budżetu Unii Europejskiej oraz środki krajowe 5 478 10 zł. Inny projekt jest realizowany przez GOPS, w którym pozyskano środki w roku 2013, w kwocie 162 137 50 zł z budżetu Unii Europejskiej oraz środki krajowe z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w kwocie 8 583 75 zł. Z budżetu Unii Europejskiej w kwocie 23 000 zł sfinansowano organizację XII Transgranicznego Festiwalu Pieśni o Roztoczu. Na rozpatrzenie i ocenę merytoryczną oczekuje wniosek na doposażenie oddziałów przedszkolnych na terenie gminy, który przeszedł weryfikację formalną w Urzędzie Marszałkowskim a opiewa na kwotę 424 480 50 zł. W partnerstwie z powiatem przygotowujemy się do bardzo dużego zadania jakim będzie przebudowa dwóch mostów na rzece Potok Łosiniecki i Tanew wraz z odcinkiem drogi powiatowej o dł. 3 km 473 m . Susiec – Huta Szumy Granica województwa (Huta Różaniecka), wraz z budową ścieżki rowerowej. W najbliższych miesiącach Powiat Tomaszowski będzie się starał o dofinansowanie tego wspólnego zadania, którego szacowany koszt wyniesie 3 000 000 zł. Jak widać z tego zestawienia można prowadzić inwestycje prawie we wszystkich miejscowościach gminy i racjonalnie wydatkować środki, a jednocześnie nie zadłużyć gminy.